Τριχωνίδα Αγρινίου, 8-10 Οκτωβρίου 2004
Θέμα ”ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ”
ΑΠΟΦΑΣΗ 16ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΠΑΝΔΟΙΚΟ
ΘΕΜΑ: “ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ”
Οι σύνεδροι του 16ου συνεδρίου του ΠΑΝΔΟΙΚΟ που πραγματοποιήθηκε στην Τριχωνίδα ( 8-10/10/2004) σε συνεργασία με την ΚΕΔΚΕ μετά το πέρας των εισηγήσεων και ύστερα από διαλογική συζήτηση, κατέληξαν στην παρακάτω απόφαση:
Το θέμα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων είναι το πιο χαρακτηριστικό πρόβλημα του βιομηχανικού μας πολιτισμού, ιστορικά πρωτοφανές σε διαστάσεις.
Μπορεί όμως να θεωρηθεί ως περισσότερο διαχειρίσιμο από άλλα μείζονα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα (κλιματική αλλαγή ως αποτέλεσμα του κυρίαρχου ενεργειακού προτύπου, μείωσης της βιοποικιλότητας, ερημοποίηση).
Και τούτο διότι ο συνδυασμός της τεχνολογίας με την υπευθυνότητα σε όλη την κλίμακα, από τον απλό πολίτη ως τα ανώτερα κλιμάκια της εξουσίας μπορεί να δώσει λύσεις βιώσιμες (αειφορικές)
Σοβαρά βήματα και επιτυχίες προς την κατεύθυνση αυτή έχουν γίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως αποτέλεσμα μιας προωθημένης νομοθεσίας, συνειδητοποίηση της ανάγκης υπεύθυνης συμμετοχής του πολίτη και νέων τεχνολογιών.
Η κατάσταση στη χώρα μας όμως απέχει πολύ από τα ευρωπαϊκά στάνταρ όπου παρουσιάζεται μια απογοητευτική εικόνα σε ότι αφορά την διαχείριση των στερεών αποβλήτων.
Οι υπάρχοντες ΧΥΤΑ είναι κορεσμένοι και σε ορισμένες περιπτώσεις προβληματικοί, οι παράνομες και ανεξέλεγκτες χωματερές “κοσμούν” το ελληνικό τοπίο και η Ελλάδα σύρεται στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο για σωρεία παραβάσεων στον τομέα αυτό. Το πρόβλημα οξύνεται από την έλλειψη υποδομών και πόρων.
Οι ευθύνες για την κατάσταση αυτή επιμερίζονται σε όλο το φάσμα της κοινωνίας αφού:
Α. Η εκάστοτε πολιτική ηγεσία παρά την πρόοδο της νομοθεσίας καθυστερεί σοβαρά την εφαρμογή μιας βιώσιμης και μακρόπνοης στρατηγικής, αναλογιζόμενη το πολιτικό κόστος και υποκύπτοντας σε πιέσεις ποικίλων συμφερόντων
Β. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση βρίσκεται σε αδιέξοδο με τις λογικές του τοπικισμού να μπλοκάρουν τις όποιες επιλογές για χωροθετήσεις νέων ΧΥΤΑ, ενώ παραμένει η θλιβερή εικόνα της αυτοσχέδιας καύσης με την διασπορά των παραγόμενων διοξινών
Γ. Οι πολίτες συνεπείς στην αρχή “ μακριά από την αυλή μου”, συχνά, φρενάρουν στην ουσία τις όποιες επιλογές, και συμμετέχουν και αυτοί στην διαιώνιση του προβλήματος.
Εκτιμούμε ότι σήμερα παρά ποτέ είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας στρατηγικής στο πλαίσιο μιας εναλλακτικής διαχείρισης των στερεών απορριμμάτων, όπου σύμφωνα και με την οδηγία- πλαίσιο της Ε.Ε. θα υπάρχει η παρακάτω ιεράρχηση:
- πρόληψη ( μείωση των απορριμμάτων)
- επανάκτηση-επανάχρηση υλικών
- ανακύκλωση
- ανάκτηση ενέργειας
- διαχείριση των εναπομεινάντων υλικών με τεχνολογίες και μεθόδους φιλικές στο περιβάλλον.
- Καύση
Η επιλογή της καύσης σε ό,τι αφορά τα αστικά απορρίμματα οφείλει να είναι η έσχατη και σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να λειτουργεί ανταγωνιστικά στην ανακύκλωση και να μην υποβαθμίζει το περιβάλλον.
Είναι επίσης ανάγκη να διαχειριστούμε και το πρόβλημα των αποβλήτων στην Φύση που έχει μετατραπεί σε σκουπιδότοπο.
Επισημαίνουμε ότι το Νομοθετικό πλαίσιο για τα στερεά απόβλητα απόλυτα εναρμονισμένο με το Κοινοτικό Ευρωπαϊκό Δίκαιο είναι πλήρες και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα υλικών από τα αστικά απορρίμματα μέχρι τα επικίνδυνα απόβλητα (βιομηχανικά, νοσοκομειακά κλπ). Αυτό που λείπει τις περισσότερες φορές είναι η πολιτική βούληση για την εφαρμογή του.
Πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι ο εξορθολογισμός της κατανάλωσης, η μείωση και τελικά η αλλαγή του παραγωγικού–καταναλωτικού προτύπου οφείλουν να είναι στρατηγικοί στόχοι για την βιώσιμη ανάπτυξη.
Τα μέλη του 16ου συνεδρίου του ΠΑΝΔΟΙΚΟ ομόφωνα απαιτούν από την πολιτεία και τους οργανωμένους φορείς της να θεωρήσουν τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων σαν ένα εθνικό πρόβλημα πρώτης προτεραιότητας που πρέπει άμεσα και δραστικά να αντιμετωπίσουν.
Ζητούν επίσης από τους πολίτες να συνειδητοποιήσουν ότι το πρόβλημα τους αφορά άμεσα και να συμμετέχουν ενεργά στην επίλυση του.
Το ΠΑΝΔΟΙΚΟ και οι οργανώσεις που το απαρτίζουν είναι αποφασισμένο να συμβάλει σε αυτή την κατεύθυνση.